Wiegendood

Elke aanstaande ouder zou zich goed moeten verdiepen in wiegendood, dat in Engelstalige landen bekend staat onder de termen Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) of Sudden Unexpected Death in Infancy (SUDI).

Algemene richtlijnen om het risico op wiegendood te minimaliseren

Hoewel er landelijke verschillen zijn, komen de algemene richtlijnen om het risico op wiegendood te minimaliseren in de meeste westerse landen op het volgende neer:

Leg je baby altijd op de rug te slapen, op een veilige plek, op een stevig en vlak matras. Liefst in de kamer waar jij aanwezig bent.
Rook niet tijdens de zwangerschap en laat niemand roken in dezelfde ruimte als je baby.
Deel geen bed met je baby als je alcohol hebt gedronken, drugs (hebt) gebruikt of als je rookt, of als je baby te vroeg geboren is.
Slaap nooit met je baby op een bank of fauteuil.
Zorg dat je baby het nooit te warm of te koud krijgt en dat het hoofdje onbedekt blijft.
Geef borstvoeding in plaats van flesvoeding.

Risicofactoren van wiegendood

Op basis van recente studies is er een potentieel model ontwikkeld van drie soorten factoren die het risico op wiegendood kunnen verhogen. Dit wordt het Triple Risk Model genoemd:

De eerste factor beschrijft de kwetsbaarheden waar de baby mee wordt geboren. Dit kan vroeggeboorte zijn, of prenatale bootstelling aan schadelijke stoffen (zoals sigarettenrook of drugs.
De tweede factor is de ontwikkelingsfase waar de baby zich in bevindt. De meest kritische ontwikkelingsfase is in de periode dat baby’s tussen de twee en vier maanden oud zijn; dit is de leeftijd waarop de meeste gevallen van wiegendood plaatsvinden.
De derde factor is een verzameling van externe factoren. Hierbij kun je denken aan ouders die roken, slapen op de buik, belemmerde ademhaling, een bedekt gezicht tijdens het slapen (door een deken bijvoorbeeld), en oververhitting (zoals bij te veel beddengoed in de wintermaanden).

Onderzoek heeft uitgewezen dat 75 procent van de gevallen van wiegendood die overdag plaatsvinden, voorkomen wanneer de baby in een kamer slaapt zonder dat er een ouder of verzorger bij is.

Veilig samen slapen

Hoewel de meeste nieuwe ouders in de veronderstelling zijn dat ze nooit samen met hun baby zullen slapen, blijkt uit onderzoek dat veel van hen dit wél doen. De redenen hiervoor lopen sterk uiteen. Ongeveer een vijfde van alle baby’s in het Verenigd Koninkrijk brengt in elk geval een deel van de nacht slapend bij een of beide ouders door, en dat percentage zal in andere Europese landen niet veel afwijken. Naast het verhoogde risico op wiegendood dat wordt geassocieerd met samen slapen met rokers of ouders die recent alcohol of drugs hebben gebruikt, is er ook een hoger risico op ongelukken wanneer ouders op hetzelfde oppervlak als een baby slapen. Om het risico op dergelijke ongelukken te minimaliseren is het van belang om jezelf in te lezen over veilig samen slapen, ongeacht of er de intentie is om dit te doen; elke ouder valt weleens onbedoeld samen met een baby in slaap, met name tijdens nachtelijke voedingssessies.

Met een baby op een bank of fauteuil in slaap vallen wordt geassocieerd met ongevallen waarbij de baby vast komt te zitten tussen het meubilair en het lichaam van de ouder. Een baby alleen op een ouderlijk bed leggen wordt geassocieerd met ongelukken waarbij baby’s van het bed vallen of vast komen te zitten tussen het bed en een muur of tussen de spijlen van een hoofdeinde. Indien er ook maar een kleine kans bestaat dat je het bed gaat delen met je baby, denk dan goed na over hoe veilig je bed is.

Veiligheid van babybedjes

Wanneer je een babybedje gaat aanschaffen, let er dan op dat deze voldoen aan alle Europese veiligheidseisen. Enkele belangrijke richtlijnen:

De ruimte tussen de spijlen moet tussen de 4,5 en 6,5 centimeter liggen om te voorkomen dat je baby met een arm, been of hoofd vast kan komen te zitten.
Bedjes met verstelbare bodems moeten zo zijn ontworpen dat je kindje er niet tussen kan komen.
Er mogen geen op- of afstapjes in of in de buurt van het bedje staan.
Er mogen geen uitstekende onderdelen aan het bedje zitten.
Bij babybedjes met een lattenbodem mag er niet meer dan 60 millimeter ruimte tussen de latten zitten.

Ook de plek van het babybedje kan een risicofactor zijn. Let er in elk geval altijd op dat het bedje niet in de buurt staat van radiatoren, gordijnen, koorden, snoeren of kabels.

Veiligheid van matrassen en beddengoed

Hoewel er vooralsnog geen verband is aangetoond tussen matrassen en wiegendood, wordt aangeraden om indien mogelijk voor elke baby een nieuw matras aan te schaffen. Het matras moet schoon en droog zijn, zonder scheuren of gaten. Voor pasgeboren baby’s wordt vaak geadviseerd om een baby slaapzak te gebruiken in plaats van normale lakens en dekens, in elk geval tot ze vier maanden oud zijn.

Tot slot

Wiegendood is zonder twijfel de ergste nachtmerrie voor een ouder. Neem dus de tijd om je te verdiepen in de risicofactoren en neem de nodige maatregelen om je kindje een zo veilig mogelijke omgeving te bieden.